3152 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

 a)  Ülke nüfusunun yapısı,  nitelikleri, nüfus hareketleri ve bunlardaki gelişmelere göre takip edilecek politikaların tespitine dair çalışmaları ilgili kuruluşlarla işbirliği içinde yapmak, belirlenecek esasların yürütülmesini sağlamak,

b)  Nüfus ve vatandaşlık mevzuatının uygulanmasına ilişkin yönetmelik, yönerge ve genelgeleri düzenlemek ve uygulama ile ilgili başvuruları incelemek ve sonuçlandırmak,

c)  Bütün kamu kurum ve kuruluşlarının kayıtlarında esas alınmak üzere Türk vatandaşlarına, kayıtlar arasında bağ oluşturmaya esas olacak bir Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası vermek,

ç)  Merkezde bir Nüfus Bilgi Bankası kurmak, iktisadi ve sosyal hayatın gereklerine göre aile ve hayat istatistiklerine dair verileri toplamak, değerlendirmek ve istatistikleri çıkararak ilgili kuruluşlarla işbirliği içerisinde yayınlanmasını sağlamak, 

d) Usulüne göre tesis edilmemiş kayıtların silinmesini karara bağlamak, maddi hataları düzeltmek, aile kayıtlarını birleştirmek, mükerrer kayıtları birbirine göre tamamlamak ve diğerlerini silmek,

e)  Türk vatandaşlığının kazanılması, kaybı ve kişilerin göçmen olarak kabulüne dair işlemleri yürütmek, vatandaşlıkla ilgili kanunları uygulamak, vatandaşlık anlaşmazlıklarını inceleyerek karara bağlamak, çok uyrukluluğa ait işlemleri yürütmek, 

f)  Kimlik kartlarının yürürlük, değiştirme ve geçerlilik tarihlerini belirlemek ve kimlik kartlarının üretiminde uygulanacak sistem ve teknolojiyi tespit etmek,

g)  İlgili kuruluşlarla işbirliği içinde nüfus ve vatandaşlık işleri ile ilgili konularda uluslararası kuruluşlarla ilişkileri ve yazışmaları yürütmek, diğer devletlerdeki gelişmeleri izlemek, 

ğ)  Eski ve işlemden kaldırılan aile kütüklerini, özel kütükleri ve bunların mikrofilmlerini merkezde bir arşivde toplayarak tasnif ve muhafaza etmek,

h)  Gerektiğinde genel ve yerel nüfus yazımı hazırlıklarını yaptırmak ve uygulanmasını sağlamak,

ı)   Genel Müdürlüğün bütçesini hazırlamak ve uygulamak, nüfus müdürlüklerinin her türlü araç, gereç ve basılı kağıt ihtiyaçlarını karşılamak, levazım, ayniyat ve hesap işlerini yürütmek,

i)   Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda ve Komisyonlarında görüşülmekte olan kanun tasarısı ve tekliflerinden Genel Müdürlükle ilgili olanları izleyerek gereğini yapmak,

j)   Halkın nüfus hizmetleri konusunda eğitimi için gerekli plan ve programları hazırlamak, uygulanmasını sağlamak amacıyla basın ve yayın kuruluşları ile işbirliği yapmak, 

k)  Kimlik Paylaşımı Sistemi ve uygulamasına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek ve kurumlar arasında koordineyi sağlamak,

l)   Türk soylu yabancıların kayıtlarını tutmak,

m) Adres Bilgi Sistemi ve uygulamasına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek ve bu konuda kurumlar arasında koordineyi sağlamak,

n)  Türkiye'de kaydı tutulan yabancılara kimlik numarası vermek ve yabancıların kayıtlarını tutmak,

o)  Nüfus ve vatandaşlık konularında danışmanlık yapmak ve ilgili birimler arasında koordinasyonu sağlamak,

ö)  Pasaport hizmetlerini yürütmek, 

p)  Pasaport, pasaport yerine geçen belgeler ve sürücü belgelerinde yer alacak bilgiler ile biyometrik verinin türü, niteliği ve alınma yaşını tespit etmek, bu belgelerin tasarımı, temini, basımı, dağıtımı, teslimi ile üretim ve kişiselleştirilmesine ilişkin işlemleri yürütmek ve bunlara dair usul ve esasları belirlemek, 

r)  Kalite Yönetim Sisteminin devamlılığını ve uygulanabilirliğini sağlamak,

s)  Strateji Geliştirme Başkanlığının 29/05/2012 tarihli ve 1767 sayılı Üst Yönetici Onayı ile yürürlüğe giren İçişleri Bakanlığı Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı gereği, idari ve mali karar ve işlemlere ilişkin olarak iç kontrolün işleyişini sağlamak,

ş)  Özel kanunlarla ve Bakanlıkça verilen diğer görevleri yürütmek.

 

​Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Devletin asli unsuru olan vatandaşa dair kayıtları sağlam ve sağlıklı bir şekilde tutmak ve bu kayıtlardan süratle lüzumlu ve faydalı bilgiyi üretip vatandaşın ve kamunun hizmetine güvenilir bir şekilde sunmaktır.Bu hizmetin takdiminde temel ilkemiz, hizmet kalitesini sürekli iyileştirerek devamlılığı sağlamak ve vatandaş memnuniyetini azamileştirilmesidir.